רבאב חג'אזי رباب حجازي Rabab Hijazi
לאחר שלמדתי סוציולוגיה ואנתרופולוגיה עם אמנות יצירתית, גיליתי שהדרך היעילה ביותר להעביר מסר מסוים היא באמצעות אמנות.
בתחום היצירה אני מנסה להציג את הסיפור שלי, של משפחתי, גירושם מעין חוד, הסיפור הזה הוא כמו מיליוני סיפורים, אבל מה שמייחד אותו הוא האהבה שנולדה בין סבי לסבתא שלי.
זה בא לידי ביטוי באמצעות אודיו ווידאו ארט.
יצירה זו מציגה סיפור אהבה שצמח בין סבתי לסבי, וכן את סיפור ההתקשרות העמוקה של סבי לארצו.
סיפור האהבה והזיקה של סבי לאדמתו הוא כמו סיפורו של כל איכר פלסטיני, אבל מה שמייחד את היצירה הוא פגישתו עם סבתי.
סבי פאוזי, נולד בכפר עין חוד, המשקיף על מפרץ חיפה, לפני הגירוש ב-1948. באותה תקופה סבי היה בן 12 לפני שגורש מהכפר בו גדל.
לאחר 10 שנים של אותה שנה, עלה סיפור משפחתי חדש, כאשר רגשות אהבה התקיימו בין סבתא ג'יהאד לסבי, והם התחתנו ונולד להם בן, פואד.
באותה שנה, חודשים ספורים לאחר לידת הבן הראשון ב-1958, שבה המשפחה לכפרה הקטן בעין חוד, לאחר שהובטח להם לחזור אלו.
אבל ההבטחה הזו לא קוימה, ובכל פעם שהם חזרו לאותו בית הם גורשו שוב, עד שהגיע היום שבו הקצין הבכיר בצבא הישראלי איים על סבי "שיהרוג אותו אם יזוז ממקומו". – לדברה של סבתא –. "אם אתה עצבני, אני עצבני יותר ממך" קצין הצבא אמר.
לאחר סיום השלטון הצבאי בארצנו, שנמשך שנים רבות, בערך ב-19, יכל סבי לחזור לארץ בה גדל כפועל ולא כבעלים המקורי. כמובן, כל זאת לאחר שהקולוניאליסט הקולוניאלי אפשר לו לטפח, לטפח ולטפל בו, כפי שהיה נוהג כשהיה צעיר.
ומשום שלבו של סבי היה קשור לכל אטום מאדמת אדמתו בטרם עבד עליה וטיפחה כדי ליהנות בה מעיניו ולהחזיר עמה את זיכרונות ילדותו ונעוריו, ובוודאי כדי להבטיח את שלוותה.
עבודה רצינית על החלק הזה של אדמת הארץ עד מותו.
בכל פעם שאני זוכר את סבי פאוזי, אני זוכר את ניסיונותיו הרבים לחזור לביתו המשקיף לים חיפה ולאדמותיו החקלאיות שליד חופי הים התיכון, כמו גם את מחשבתו המתנגדת לעובדה שהוא – עקורה – ממולדתו.
بعد دراسة علم الاجتماع والأنثروبولوجيا مع الفن الإبداعي، وجدت أن الطريقة الأكثر فعالية لإيصال رسالة معينة هي من خلال الفن.
في مجال الأعمال الفنية، أحاول تقديم قصتي، عن عائلتي، طردهم من عين حوض، هذه القصة تشبه ملايين القصص، لكن ما يميزها هو الحب الذي ولد بين جدي وجدتي.
يعبر عن هذا من خلال فن الصوت والفيديو.
هذا العمل يعرض قصّة حبٍّ نشأت بين جدّتي وجدّي، وكذلك قصّة تعلّق جدّي العميق بأرضه.
قصة حب وتعلّق جدي بأرضه هي كقصة كل فلاح فلسطيني ولكن ما يمييز العمل هو لقاءه بجدتي.
جدِّي فوزي، من مواليد قرية عين حوض المُطلّة على خليج حيفا من قبل أن تتهوَّد عام ١٩٤٨. فحينها بلغ جدّي من العمر ١٢ ربيعًا قبل أن يُهجَّر من القرية الّتي نشأ فيها.
وبعد مرور ١٠ سنوات من تلك السّنة نشأت قصّة عائلة جديدة، حينما عُقدت مشاعر المحبّة بين جدّتي جهاد وجدّي وتزوجّا وأنجبا بِكرِهما فؤاد.
وفي السّنة ذاتها وبعد مرور أشهر معدودة على ولادة الإبن الأوّل عام ١٩٥٨, عادَت العائلة إلى قريتهم الصّغيرة في عين حوض بعد أن وُعدوا بالعودة إليها والاستقرار.
لكنّ ذلك الوعد لم يتحقّق ففي كلّ مرّة عادوا فيها إلى ذاتِ البيت هُجّروا من جديد، إلى أن أتى اليوم الّذي هدّد فيه الضّابط الكبير في الجيش الإسرائيليّ جدّي -عقولة ستّي- بقتله إن تحرّك من مكانه وذكرت أيضًا جملة ردّدها الضّابط لجدّي وقتها حين اختلفا "فوزي إذا انت عصبي أنا عصبي أكثر منّك".
بعد نهاية حُكم العسكر في بلادنا والّذي استمرّ لسنوات عديدة (قُرابة ال١٩ خريفًا) إستطاع جدّي بأن يعود إلى الأرضِ الّتي نَبتَ فيها كعاملًا فيها وليس كمالكًا أصليًّا لها. وبالطّبع ذلك كلّه بعد أن سمح له الاستعمار الاستيطانيّ بحراثتها وزراعتها والعناية بها كما اعتاد في صِغَرِه.
ولأنّ قلب جدّي كان متعلّقًا بكلّ ذرّةٍ من تراب أرضه قَبل أن يشتغل بها ويفلحها لكيّ يُمتّعَ ناظريه بها ويستعيدَ ذكرياتِ طفولته وشبابه بها، وبالتّأكيد حتّى يضمن سلامتها.
عمل جدّي في تلك القطعة من تراب البلاد إلى أن توفّي.
كلّما أتذكّر جدّي فوزي، اتذكّر محاولاته العديدة بالعودة إلى بيته المُطلّ على بحر حيفا وإلى أرضه الزّراعيّة القريبة من سواحل البحر المتوسّط وكذلك أتذكّر فِكرِه المُقاوم لحقيقة أنّهُ- مُهجّر -من وطنه.